VERGİ HUKUKU -2- KPSS A GRUBU - MALİYE

VERGİ MEVZUATININ UYGULANMASI

1. Yer Bakımından Uygulanması

a.) Şahsilik İlkesi

Kişi Türk vatandaşı ise nerede olursa olsun vergi öder.

b.) Mülkilik İlkesi

Kişi Türkiye'de ise hangi ülke vatandaşı olursa olsun vergi öder.

2. Zaman Bakımından Uygulanması

Vergi kanunları kural olarak geriye yürümez.
Vergi kanunları bir kanunla yürürlüğe girer. Yürürlülük tarihi belirtilmişse belirtilen tarihte, belirtilmemişse Resmi Gazete'de ilanını izleyen 45. günde yürürlüğe girer.
Vergi ve benzeri yükümlüler kanunla kurulur, kaldırılır ve değiştirilir.
Anayasa Mahkemesi iptal ederse kanunlar yürürlükten kalkar.
Süreli kanularda sürenin dolmasıyla kanun yürürlükten kalkar.

3. Anlam/Yorum Bakımından Uygulanması

Güçler ayrılığına aykırı olduğu için 1961 Anayasası ile yasama yorumu yasaklanmıştır.
Maliye Bakanlığı'nın açıklama yaparak yorum getirmesi idari yorumdur.
Mahkemelerin verdiği kararlar bir yargı yorumdur.
Bilim insanlarının vergi hakkında yaptıkları yorumlar bilimsel yorumdur.

Yorum Yöntemleri :

#Lafzi/Deyimsel yorum
#Sistematik yorum ( tüm hukuk mevzuatına bakılarak yapılır.)
#Tarihi yorum
#Amaçsal yorum

*

VERGİ ALACAĞINI SONA ERDİREN NEDENLER

1. Ödeme

2. Af / Takas
Af yetkisi TBMM'ye aittir.
Takas, bir kamu alacağı ile kamu borcunun değiştirilmesidir.

3 .Hata Düzeltme

4 .Uzlaşma

5 .Zamanaşımı

6.Terkin

7. Tahakkuktan Vazgeçme

1-7 arası hem vergi cezaları hem de vergi aslını sona erdirir.

8. Ölüm

9. Pişmanlık

10. Cezada İndirim

8-10 arası sadece cezaları sona erdirir.

*

ZAMANAŞIMI

a.) Tarh/Tahakkuk Zamanaşımı

Vergi Usul Kanunu'nda düzenlenmiştir.
Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden takvim yılından başlayarak 5 yıldır.
Her zaman zamanaşımı süresi 1 Ocak'ta başlar, 31 Aralık'ta biter.
Emlak Vergisi, Veraset ve İntikal Vergisi ve Damga Vergisi'nde zaman aşımı süresi 5 yıldan uzundur. Çünkü özel vergi hukukunda düzenlenmiştir.

Zamanaşımı sadece durur, kesilmez. Zamanaşımını durduran nedenler şunlardır ;

• Mücbir sebepler ( doğal afetler )
• Mükellefin takdir komisyonuna sevki (en çok 1 yıl için durur)

b.) Tahsil Zamanaşımı

AATUHK'da düzenlenmiştir.
Verginin vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılından başlayarak 5 yıldır.

Zamanaşımı hem durur hem kesilir.
Durma nedenleri şunlardır ;

• Mükellefin yabancı bir ülkede olması (yeniden yerleşince devam eder)
• Terekenin tasfiyesi
• Hileli iflas

Kesilme nedenleri şunlardır ;

• Ödeme
• Ödeme emri tebliği
• Mal bildirimi
• Teminat istemesi
• Haciz uygulaması

*

TERKİN

Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Eğer vergi borcu doğal afetler nedeniyle terkin edilecekse mükellefin varlıklarının en az 3'te 1'ini yitirmiş olmalıdır.

Vergi hatası sonucu mükelleften alınan fazla vergi iade edilir.

Yargı kararları yoluyla da olabilir. 

Vergi tahsili vergiden daha maliyetliyse tahsil imkansızlığı sebebiyle terkin edilir.

*

TAHAKKUKTAN VAZGEÇME

Bir verginin tahakkuk ettirilme maliyeti o verginin aslından fazla olacaksa tahakkuktan vazgeçilir, hiç tahakkuk ettirilmez.
Beyana dayalı vergilerde tutar ne olursa olsun her zaman tahakkuk ettrilir.

*

ÖLÜM

Verginin mirascıları verginin yalnızca aslından sorumludur, cezalarından sorumlu değildir. Vergi gecikme faizler ve vergi gecikme zamları ceza değildir verginin aslına bağlıdır ve sorumlu olunur.
Cezanın şahsiliği gereği sadece mirascılara vergi asılları intikal ettirilir.

*

PİŞMANLIK ( kaçakcılık fiilleri için öngörülmüştür.)

Mükellefin pişmanlıktan yararlanabilmesi için hakkında bir ihbar olmamalıdır ve daha önce vergi incelemesi başlatılmamış olmalıdır. Emlak Vergisi için pişmanlıktan yararlanmak söz konusu değildir.

*

CEZADA İNDİRİM

Mükellefler cezaları süresinde öderlerse kısmi indirimler söz konusu olur.