VERGİ HUKUKU -3- KPSS A GRUBU - MALİYE

VERGİ DENETİM YOLLARI

1. Yoklama

Mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili olayları araştırmak ve tespit etmektir.
Dar ve rutin bir denetim yoludur.
Yoklama faaliyetleri yetkilileri ;

• vergi dairesi müdürleri
• yoklama memurları
• yoklama işiyle görevlendirilenler
• gelir uzmanları
• vergi incelemesi yapmaya yetkililer

2. Vergi İncelemesi

Yoklamaya göre daha detaylı bir yoldur.

Vergi incelemesine yetkili olanlar ;

• vergi idaresi müdürleri
• Gelir İdaresi Başkanlığı merkez ve taşra teşkilatında müdür kadrosunda bulunanlar
• vergi müffetiş ve yardımcıları
• ilin en büyük mal memuru 

3. Arama

Mükellefin vergi kaçırmasına yönelik bir şüphe olduğunda başvurulabilen bir yoldur. 

Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar aynı zamanda arama yapmaya da yetkililerdir.

4. Bilgi Toplama

Vergi ile ilgili yetkili olanlar mükelleflerin mükellefiyet ile ilgili bilgileri elde etme hakkına sahip olmasıdır. Arşivleyip saklayabilir.

*

VERGİ SUÇ VE CEZALARI

İdare Tarafından Cezalandırılan suçlar sadece para cezası ile yapılır. Vergi Ziyaı ve Usulsüzlük suçları için verilir.

Yargısal yolla cezalandırılan suçlar hapis cezası ile yapılır Vergi kaçakçılığı, mükellefin mahremiyetini ihlal ve mükellefin özel işlerini yapma suçları için verilir.

1. İdarece Cezalandırılan Suçlar

a.) Vergi Ziyaı

Mükellefin veya sorumlunun vergi ile ilgili ödevlerini yerine getirmemesi veya eksik olarak yerine getirmesidir.  Verginin tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesidir.

Bir fiilin vergi ziyaı olabilmesi için kesinlikle tarh döneminden sonra ortaya çıkmış olması gerekir.

Uygulanacak ceza kayba uğratılan verginin bir katıdır. 

Mükellef hem vergi ziyaı hem de kaçakcılık fiilini işlemişse kayba uğratılan verginin 3 katı ceza kesilir.

Kaçakcılık fiiline iştirak varsa maddi menfaati yoksa %50 ceza varsa 1 kat ceza kesilir.

Süresinde verilmeyen beyannamelerde ceza kayba uğratılan verginin %50'sidir.

Eğer mükellef vergi ziyaı fiilini ilk kez işlemişse cezasında yüzde 50 indirim yapılır.

b.) Usulsüzlük

Vergi kanunlarının şekle ve usule ilişkin hükümlerine aykırı fiilerdir.

Maktu tutarlarla her yıl Maliye Bakanlığı taradından açılan cetvele bağlanmıştır ve bu cetvele göre para cezası belirlenir.

Aynı zamanda tehlike suçları olarak kabul edilmiş suçlardır.

Suçun her tekrarında ceza 1/2 oranında uygulanır.

Özel usulsüzlük suçlarında cezada artırım yoktur.

Genel usulsüzlük suçlarında suç 2 yıl içinde tekrar ederse ceza %25 artırımlı uygulanır. Zamanaşımı süresi 2 yıldır.

Genel usulsüzlük suçları 1.derece ve 2.derece olarak ikiye ayrılır.

Usulsüzlük suçları tarh döneminden önce ya da sonra ortaya çıkabilir.

Eğer mükellef tek fiille birden fazla suç işlemişse ve bu fiiler vergi ziyaı ve genel usulsüzlük suçu ise ceza tutarı yüksek olan mükellefe uygulanır.

Eğer mükellef tek fiille birden fazla suç işlemişse ve bu fiiler vergi ziyaı ve özel usulsüzlük suçu ise cezalar ayrı ayrı verilir.

2. Yargı Tarafından Cezalandırılan Suçlar

a.) Vergi Kaçakcılığı

18 aydan 3 yıla kadar hapis ile ceza verilen suçlar şunlardır ;

Hesap ve muhasebe hileleri yapmak, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlemek, defter kayıt ve belgelerinin tahrip edilmesi, gerçek olmayan kişilere hesap açmak

2yıldan 5 yıla kadar hapis ile ceza verilen suçlar şunlardır ;

Belgelerin asıllarına Maliye Bakanlığı ile anlaşması olmadığı halde basmak ve bilerek kullanmak

3 yıldan 5 yıla kadar hapis ile ceza verilen suçlar şunlardır ;

Sahte belge kullanmak, defterleri yok etmek, defterlerin sayfalarını koparmak yerlerine yeni sayfalar koymak veya koymamak

b). Mükellefin Mahremiyetini İhlal

Mükellefin bilgilerini başkalarıyla paylaşma durumudur özel hayatın gizliliğin ihlal edilmesidir. Türk Ceza Kanunu hükümlerine tabidir.

c.) Mükellefin Özel İşlerini Yapma

Mükelleflerin özel işlerinin takip edilmesi şansı yoktur.